کنترل خشم؛ روش های ساده و کاربردی
سرفصلها:
Toggleمقدمهای بر کنترل خشم؛ خشم چیست؟
خشم، یکی از هیجان های طبیعی و سالم انسان است که در بسیاری از مواقع واکنشی سالم است. خشمگین شدن فرد در بعضی از رویدادها، به خصوص که اگر در شرایط معیشتی و اقتصادی رضایت بخشی نباشد، می تواند تا حدودی توجیه شود. اما در کنار آن باید مهارت کنترل خشم را نیز داشته باشد تا از وقوع اتفاقات ناگوار جلوگیری شود.
کنترل خشم، امری شدنی است؛ یعنی مورد آنچنان محالی نیست که نیاز به بحث و جدل داشته باشد؛ با توجه به پیشرفت علم پزشکی و روانشناسی و شناخت بیشتر انسان، امروزه روش های بسیار موثری برای کنترل خشم و مدیریت آن وجود دارند که در ادامه به برخی از آن ها میپردازیم.
زنگ خطر اول برای کنترل خشم
خوب خوب، حال از کجا باید بدانیم که وقت آن رسیده است که از مهارت های کنترل خشم استفاده کنیم؟!
انسان ها وقتی عصبانی می شوند و خشم را تجربه می کنند، ضربان قلب بالا رفته و نفس ها تندتر می شوند؛ همچنین تنش و گرفتگی در شانهها ایجاد شده و دست ها مشت می شوند… این اولین زنگ خطری است که ما باید آگاهانه به آن توجه کنیم و بدانیم که بعد از این زنگ خطر، اتفاق خطرناکی در راه است!
بله، تنفس سریع و ضربان بالای قلب، بدن را برای عملی آتشین آماده می کند: این عمل ممکن است پرتاب کردن کلمات یا اشیا باشد…
فردی ممکن است بخواهد فیزیکی برخورد کند و مشکلات جسمانی برای خود و اطرافیان خود ایجاد کند. همچنین پرتاب کلمات بسیار بدتر از پرتاب اشیا و دست و پا است که ممکن است روابط را برای همیشه تمام کند. پس در ابتدا حواستان باشد که ازین به بعد اگر ضربان قلب بالا رفت و شروع به نفس نفس زدید، وقتش رسیده است که روش های کنترل خشم را اجرا کنید:
روش نخست کنترل خشم: شمارش تا ۱۰
پس از اعلام زنگ خطر در بدن، سرتان را از رویداد برگردانده، چشمان خود را ببندید و آرام آرام شروع به شمارش از ۱ تا ۱۰ کنید. با هر شمارش نفسی نسبتاً عمیق را به داخل و به بیرون هدایت کنید. در این روش کنترل خشم، هر شمارش باید حداقل ۱ ثانیه طول بکشد. این تکنیک به خودشی خود خشمتان را از بین نمیبرد…
اما باعث می شود فاصلهای بین خشم و واکنش اولیه اتفاق بیفتد. این فاصله ۱۰ ثانیهای، بدن را کمی خنک میکند و دید واضح تری به شما می دهد تا با تفکر و تامل بیشتری واکنش نشان دهید و بتوانید بر واکنش حمله و همان پرتاب کردن کلمه یا اشیا، غلبه کنید.
روش دوم در حوزه کنترل خشم: تنفس آرام و اصولی
همانطور که در روش قبلی گفتیم، تنفس باید آرام آرام باشد؛ با ادامه دادن شمارش منظم با فواصل یکسان، میتوانید این روش را انجام دهید: از یک تا ۱۰ بشمارید و این بار به این صورت (۲ ثانیه دم) – (۳ ثانیه حبس هوا) – (۴ ثانیه بازدم). این بدین معناست که هم دم و هم بازدم شما باید آرام و شمرده شمرده باشد. یهویی دم نکنید یا یهویی بازدم انجام ندهید.
برای اینکه بتوانید این تکنیک را هنگام عصبانیت پیاده کنید، لطفا از همین حالا شروع به این نوع تنفس آرام کنید تا به آن عادت کنید (آن را تمرین کنید).
جالب است بدانید طبق مطالعات روانشناسی فیزیولوژیک، در حین عصبانیت، هوای دمی بیشتر از هوای بازدمی است! پس ما باید سعی کنیم تمام هوای داخل ریه ها را تخلیه کنیم و بازدم طولانی تری داشته باشیم. پس حین انجام این نوع تنفس، لطفا سعی کنید همه ی هوایی که به داخل برده اید را بیرون ببرید.
کنترل خشم در بلندمدت
روش های بالا، برای مدیریت بلافاصله خشم بودند که خدمتتان تقدیم شد. اما واقعیت این است که همیشه این روش ها برای کنترل خشم همیشه و در همه حال پاسخگو نیستند. ما باید به صورت طولانی مدت بر روی خشم کار کنیم. روش های زیر، روش های کنترل خشم دراز مدت می باشند:
نکات جانبی و مهم در کنترل خشم
خشم به یک علتی روی داده است! این را همه مان می دانیم؛ اگر قرار باشد همیشه خشم خود را ببلعیم و از حقمان دفاع نکنیم، این تکنیک ها فقط ما را ضعیف تر می کنند. پس باید به نحوی علت خشم خود را توضیح داده و به روشی سازگارانه تر، نظر خود را بدون دعوا بیان کنیم:
پس از انجام دو تکنیک اول، و وقتی ضربان قلبمان پایین آمد و حس کردیم که می توانیم با تفکر بیشتر صحبت کنیم (معمولاً بعد از ۱۰ دقیقه)، می توانیم به صورت قاطعانه و محترمانه، نظر خود را بیان کنیم و از حق خودمان دفاع کنیم.
برای مثال ممکن است فردی به ما فحاشی کرده باشد، ما می توانیم پس از گذشت زمانی، به او گوشزد کنیم که: آن واژه ای که استفاده کردی در شأن تو نبود… بهتر بود واژه ی دیگه ای انتخاب کنی تا دوستیمون ماندگار بمونه… کاش میدونستی از شنیدن اون حرف چقدر ناراحتم، ولی برام محترمی که پاسخی ندادم…
چنین پاسخ هایی نه تنها شما را ضعیف نشان نمی دهد، بلکه طرف مقابل را شرمنده کرده و وادار به عذرخواهی می کند. باور کنید در میانه ی دعوا ها، هرکسی بیشتر فریاد بزند و بیشتر فحاشی کند، ضعیف تر جلوه می کند، و کسی که کنترل خشم بلد باشد و مدیریت شرایط را به دست بگیرد، برنده است.
به جای تمرکز بر چیزی که شما را عصبانی کرده است، روی روش خای حل و فصل موضوع کار کنید. اتاق نامرتب فرزندتان شما را ناراحت میکند؟ در را ببندید. آیا شریک زندگی شما هر شب برای شام دیر می کند؟ وعده های غذایی مشترک را بعد از ظهر برنامه ریزی کنید. یا موافق کنید که چند بار در هفته خودتان غذا بخورید.
همچنین، درک کنید که برخی چیزها به سادگی خارج از کنترل شما هستند. سعی کنید در مورد آنچه می توانید و نمیتوانید تغییر دهید واقعبین باشید. به خود یادآوری کنید که عصبانیت چیزی را درست نمی کند و ممکن است آن را بدتر کند.
خدمات ملی اطلاعات سلامت اسکاتلند
وبسایت مایو کلینیک، مجموعه کلینیک های درمانی ایالات متحده